Op het VolvoKV forum kwam ik een tip tegen voor een goed basis boek over tuning. Originele titel Autos schneller machen (ISBN 3613029626) in 1969 geschreven door Gert Hack. Dit is vertaald naar het Nederlands door Piet Olyslager (bekend van veel technische auto handboeken) onder de noemer “Maak uw auto sneller, automobiel-tuning in theorie en praktijk” (ISBN 9020101161).
Omdat ik een B21 wil maken op basis van een B20 met 8-gats krukas met een snelle nokkenas en dubbele solex carburateurs leek het me leuk om me in te lezen. Ik vond na even zoeken een gebruikt exemplaar van het boek voor weinig.
Basis: werkdruk verhogen
Als basis wordt genoemd het verhogen van de werkdruk en dan het liefst in het hogere toerenbereik. Als belangrijkste ingrediënt daarvoor wordt de vullingsgraad gezien.
Het streven van de motor-“tuner” dient er dus in de eerste plaats op te zijn gericht de cilindervulling van zijn motor te verbeteren, want hier zit hij als het aan de bron.
Het plaatsen van een turbo gaat mij te ver dus ga me beperken tot dubbele carburateurs, een snelle TT4 nokkenas van Tinustuning en wellicht het bewerken van de cilinderkop.
Carburateurs
De weg voor het aanzuigen van het brandstofmengsel moet zo recht mogelijk zijn, dus in dat opzicht zijn de dubbele Solex carburateurs een goede keuze ook zorgen deze ervoor dat elke carburateur (of in dit geval helft van de carburateur) het mengsel van één cilinder verzorgt. Hack schrijft hierover:
Door elke cilinder door één carburateur doorlaat te laten voeden, wordt niet alleen de vullingsgraad beter en is de aanzuigweg korter en zonder bochten, maar de vulling van elke cilinder wordt nu niet meer door de drukgolven van de overige cilinders beïnvloedt. De hierdoor bereikte betere mengselverdeling resulteert tenslotte nog in een brandstofbesparing, daar het specifieke verbruik (in liters per PK) gunstiger wordt.
De volgende formule van Weber wordt aangehaald:
$latex D=0,8a0,9\sqrt{ \frac{V . n}{i} }$
Hierin is D de doorlaatdiameter van de carburateur, V het motorvolume in liters, n het maximale toerental en i het aantal cilinders. Ze merken op dat Solex complexere formules opgeeft maar dat de uitkomsten vergelijkbaar zijn. Een inschatting voor mijn setup:
V = 2,1 liter
n = 5000 t./min
i = 4 cilinders
Dit geeft een doorlaatdiameter van 40 a 46 mm.
Als vuistregel voor de venturi geven ze: Venturi-diameter = 0,8 x diameter dan carburateur doorlaat. Dan kunnen de gereviseerde Solex ADDHE C.40 carburateurs met een 32mm venturi die ik heb dus nog precies.
Iets ruimer bemeten zou echter beter zijn omdat je dan meer ruimte hebt om met sproeierbezetting te optimaliseren.
Cilinderkop
Gert Hack schrijft:
De basis voor een optimale vermogenswinst is en blijft een goed nabewerkte cilinderkop.
Hij somt vervolgens een breed scala aan mogelijke aanpassingen op, bijvoorbeeld het veranderen van de vorm van de verbrandingsruimte, de compressieverhouding verhogen, het nabewerken van klepzittingen en kleppen en het polijsten van inlaatkanalen. De vraag is natuurlijk, wat is haalbaar. Ik ga al een latere cilinderkop gebruiken dus die heeft standaard al grotere 44mm kleppen. In het boek staat:
Voor een lichte tuning is het meestal voldoende grote oneffenheden en randen weg te werken en te polijsten. Het ruimer maken van de inlaatkanalen kan achterwege blijven.
Omdat dat laatste vrij nauw komt wat betreft vorm (gelijkmatig conisch verloop), dezelfde aanpassingen voor alle poorten en mate van vergroten ga ik dat maar achterwege laten. Ik ga het polijsten eerst maar eens proberen op een oude en versleten cilinderkop.
Een ander aspect is de kophoogte, maar dat is geen doe het zelf werk. Volvo varieerde bij de B20 ook al de kophoogte om zo een andere compressieverhouding te bereiken en meer vermogen uit het blok te halen. De oorspronkelijke waarden zijn als volgt:
| Motortype | Kophoogte | Koppakking | Compressieverhouding |
|---|---|---|---|
| B20A | 86,7 mm | 1,2 mm | 8,7:1 |
| B20B | 86,2 mm | 0,8 mm | 9,3:1 |
| B20E | 84,9 mm | 0,8 mm | 10,2:1 |
| B20F | 87,0 mm | 1,2 mm | 8,7:1 |
In het boek “Maak uw auto sneller” staat een aantal leuke voorbeelden van de impact van het verhogen van de compressieverhouding. Bijvoorbeeld dezelfde 1,6 liter Volkswagen motor had met een compressieverhouding van 6,6:1 slechts 48 PK en met compressieverhouding 7,7:1 uiteindelijk 54 PK. Er wordt aangeraden niet verder te gaan dan 11:1.
Ik kies uiteindelijk dus denk ik voor een kophoogte van 84,9 mm, net zoals de B20E of misschien nog net iets lager. Door toepassing van weer een iets dikkere koppakking zou de compressieverhouding weer iets verlaagd kunnen worden als hij toch gaat pingelen. Wel is het dan van belang om dat met m’n lambdasensor in de gaten te houden want met name bij hogere toerentallen hoor je dat niet altijd even goed.
Wordt vervolgd
Hoe dan ook, leuk leesvoer. Er staat ook een paragraaf in specifiek voor Volvo, maar dat zijn vooral adviezen met betrekking tot verkrijgbare kant en klare tuning sets.
Beste Lars,
Omdat ik op zoek ben naar een andere nokkenas voor mijn Volvo B20 kwam ik jouw artikel tegen op het internet.
Momenteel rij ik met een K nokkenas deze zou ongeveer gelijk zijn aan de TT3 as. Voor mezelf zou de keuze vallen op een TT4 nokkenas. Maar ik ben bang om de driveability te verliezen.
Bovenstaand zag ik dat je met de TT4 nokkenas ervaring hebt. Ben je tevreden over de TT4 wat betreft de stationair loop, en brandstofverbruik. Zou mijn vrouw er mee kunnen rijden. Oftewel moet je veel inleveren aan souplesse.
Setup is 2x HIF44, cilinderkop met grote kleppen (laat bouwjaar) Een stalen uitlaatspruitstuk 4 in 1, een CV van 1: 9,5 en geflowde inlaatkanalen.
Met vriendelijke groeten,
Peter van der Heijden.
Helaas kan ik je niet helpen aan praktijkervaring. Ik heb de TT4 as uiteindelijk verkocht in plaats van gebruikt.
Ook met de TT3 heb ik geen ervaring. Op het VolvoKV forum zitten volgens mij wel mensen met ervaring met deze setups.
Of Ben zelf van Tinustuning kan je natuurlijk ook goed adviseren hierin.
Hoi Lars,
Ik ben jouw artikel tegen gekomen in een zoektocht naar dit specifieke boek. Het blijkt namelijk dat mijn grootvader de omslag heeft ontworpen. Maar helaas kan ik dit boek nergens meer vinden… Dus mocht je dit boek eventueel ooit weer een keer weer kwijt willen, dan heb ik interesse! Fun fact: de tekening op de omslag is geinspireerd op een Lotus Europa…
Hartelijke groet,
Peter